Z ekologią na ty: Kalendarz ekologiczny

5 maja Światowy Dzień Ochrony Środowiska Naturalnego, Leśnika i Drzewiarza

5 maja miłośnicy ekologii mają aż dwie okazje do świętowania. Tego dnia obchodzony jest Światowy Dzień Ochrony Środowiska Naturalnego oraz Dzień Leśnika i Drzewiarza.

fot.Aneta Sitak

Dzień Ochrony Środowiska Naturalnego został ustanowiony podczas Ogólnego Zgromadzenia ONZ w czasie pierwszej światowej konferencji na temat stanu środowiska. Odbyła się ona 5 czerwca 1972 r. w Sztokholmie pod hasłem „Tylko jedna Ziemia". Głównym celem było zwrócenie uwagi świata na problem dalszej egzystencji gatunku ludzkiego i zapewnienie mu dogodnych warunków do przetrwania. Dodatkowo wskazano wówczas na istotę współpracy międzynarodowej ze względu na trans graniczny charakter niektórych zanieczyszczeń. Dzień ten obchodzony jest również 5 czerwca.

5 maja obchodzimy także Dzień leśnika i Drzewiarza. Lasy w Polsce rosną na 9 mln ha, czyli pokrywają ponad 28 proc. powierzchni kraju. Można zatem stwierdzić, że leśnicy gospodarują na niemal jednej czwartej powierzchni naszego kraju.

Leśnicy dbają o to, by wartość polskich lasów rosła, by zachować je w stanie gwarantującym przyszłym pokoleniom korzyści co najmniej takie, jakie my mamy z lasów. Chcą zachować pełnię bogactwa przyrodniczego polskich lasów i zapewnić możliwość wypełniania przez nie licznych funkcji ekologicznych, społecznych i gospodarczych.

12 maja Międzynarodowy Dzień Ptaków Wędrownych

Obchody Międzynarodowego Dnia Ptaków Wędrownych koncentrują się na jednym z największych fenomenów życia – podróży ptaków między ich letnim i zimowy „domem”.

Idea obchodów Międzynarodowego Dnia Ptaków Wędrownych narodziła się w Stanach Zjednoczonych w 1993 z inicjatywy the Smithsonian Migratory Bird Center i the Cornell Laboratory of Ornithology. Nad Polską krzyżują się szlaki wędrówek ptaków łączące trzy kontynenty: nasz kraj jest ważnym obszarem dla ptaków wędrujących przez Europę, z dalekiej Syberii, Afryki i Azji.

CZY WIESZ, ŻE?

Gęsi tybetańskie lecąc nad Himalajami wznoszą się na wysokość 9000 m n.p.m.

Wędrówki ptaków (migracje) – to zjawisko przemieszczania się ptaków między dwoma obszarami (lęgowisko i zimowisko) spowodowane zmianami warunków atmosferycznych i co za tym idzie niedostępnością pokarmu. W klimacie tropikalnym wędrówka jest spowodowana zmianami pór: suchej i deszczowej. Poza wyjątkowymi przypadkami na zimowiskach ptaki nie przystępują do lęgów.

15 maja Święto Polskiej Niezapominajki

Dzień Polskiej Niezapominajki – święto przyrody obchodzone corocznie 15 maja, mające na celu promowanie jej walorów, stałe przypominanie o ochronie środowiska i zachowaniu różnorodności biologicznej Polski. Święto ma również na celu zachowanie od zapomnienia ważnych chwil w życiu, osób, miejsc i sytuacji. Plik: Niezapominajki 003.JPG

źródło grafiki: Niezapominajka, autor: Ala z, dostępne 27.05.2013 r

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Niezapominajki_003.JPG

"Polska Niezapominajka" jest zachętą aby budować silne, głębokie więzy z najbliższymi i szczere przyjaźnie z ludźmi z otoczenia, przypomina o szacunku jaki powinniśmy żywić dla przyrody "małej" i "wielkiej Ojczyzny", przypomina o wartości jaką niosą ze sobą lokalne tradycje czy wytwory ludzkiej myśli - jakimi są np. "perełki architektury" zachowane w miastach, miasteczkach i wsiach.

Akcję zapoczątkował w 2002 roku redaktor radiowej Jedynki, prowadzący "Ekoradio", Andrzej Zalewski (zm. 2011) trochę na przekór Walentynkom. Pierwsze obchody odbyły się 15 maja 2002 roku.

Świętu patronują od początku media: Gazeta Wyborcza i Przyroda Polska, która zainicjowała akcję powstania Klubu Szkół Parkowych. Uczniowie tych placówek dbają o miejscową faunę i florę.

W kolejnych latach do akcji edukacji włączali się pszczelarze, szkółkarze, leśnicy i inne środowiska.

Polskie Święto Niezapominajki powstało na wzór innych krajów europejskich w których w wielu miastach, hrabstwach, landach i regionach mieszkańcy mają swoje ulubione kwiaty: tulipany, hiacynty, narcyze, fiołki, czy wrzosy.

Niezapominajka jest kwiatem polskich łąk, leśnych uroczysk, bagien i torfowisk, rośnie nad brzegami strumieni, na obrzeżach lasów, oraz ogrodach i kwietnikach. W Polsce występuje 15 gatunków niezapominajek m.in. alpejska, leśna, błotna i piaskowa.

CZY WIESZ ŻE?

√ Niezapominajka jest symbolem pamięci i skrywanej miłości.

√ Łacińska nazwa niezapominajki Myosotis pochodzi od greckich słów myos i otis, co oznacza dosłownie mysie uszko, zapewne ze względu na kształt i owłosienie liści.

22 maja Dzień Praw Zwierząt (org. Klub Gaja)

Dzień Praw Zwierząt został ustanowiony przez Klub Gaja dla podkreślenia wagi, przyjętej przez polski parlament, Ustawy o ochronie zwierząt (1997r.). Petycję Klubu Gaja za wprowadzeniem ustawy podpisało 600 tysięcy osób. Była to największa kampania obywatelska na rzecz praw zwierząt w Polsce. Od wielu lat Dzień Praw Zwierząt jest doskonałą okazją do podejmowania lokalnych działań przez wolontariuszy. Już pierwszy artykuł ustawy wyjaśnia, że zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę. Zobowiązuje także organy administracji publicznej do podejmowania działań na rzecz ochrony zwierząt i współdziałanie w tym zakresie z odpowiednimi instytucjami i organizacjami.

22 maja Międzynarodowy Dzień Różnorodności Biologicznej

Różnorodność biologiczna ma ogromne znaczenie dla zrównoważonego rozwoju i zwalczania ubóstwa. Wpływa na poziom życia ludzi, na ilość i jakość pożywienia, dostarcza ludziom środków używanych w medycynie tradycyjnej i do produkcji leków współczesnych. Łączy się z tym wszystkim, co stanowi o jakości życia. Różnorodność biologiczna to dziedzictwo ludzkości, które należy chronić. Trzeba zadbać o to by nie naruszać istniejących ekosystemów na Ziemi. Należy zwiększyć świadomość ludzi o ogromnym znaczeniu różnorodności biologicznej dla świata, o zagrożeniach, które prowadzą do pogorszenia sytuacji i skutkach zachwiania równowagi pomiędzy poszczególnymi gatunkami. Międzynarodowy Dzień Różnorodności Biologicznej został proklamowany przez Organizacja Narodów Zjednoczony w celu podnoszenia świadomości ekologicznej społeczeństw. Wcześniej dzień ten był obchodzony 29 grudnia, ale w 2000 roku zmieniono datę na dzień 22 maja czyli datę wejścia w życie konwencji na temat Różnorodności Biologicznej.

24 maja Europejski Dzień Parków Narodowych

Obecnie w Europie jest ponad 250 parków narodowych o łącznym obszarze 12,5 mln hektarów, co stanowi 1,2 % kontynentu.

Średnia wielkość parku w Europie to prawie 52 tys. hektarów, czyli blisko 4-razy większa niż średnia powierzchnia parków w Polsce. Największy z nich to rosyjski park narodowy Jugid Va o powierzchni ponad 1900 tys. ha. Najwięcej parków narodowych ma Finlandia – aż 26, lecz największy udział w powierzchni kraju, ponad 7%, mają parki narodowe w Norwegii. W Polsce istnieje 23 parki narodowe o łącznej powierzchni 314 tys. ha, co stanowi 1% powierzchni kraju. Najstarszym jest Białowieski Park Narodowy utworzony w 1932, najmłodszym Ujście Warty utworzony w 2001 roku. Obchody Europejskiego Dnia Parków Narodowych zapoczątkowane zostały w 90 rocznicę utworzenia pierwszego europejskiego parku narodowego Sarek w Szwecji (utworzony w 1909 r).

CZY WIESZ, ŻE?

√ Najstarszym parkiem narodowym jest Park Narodowy Yellowstone w USA, który został utworzony w 1872 roku. Zajmuje powierzchnię około 9 000 km².

√ Największy park narodowy Manú leży w Ameryce Południowej, w Peru. Ma on powierzchnię 15 328 km². Założony został w 1973 roku.

31 maja Światowy Dzień bez Papierosa

Co roku WHO stara się w tym dniu zwrócić uwagę ludzi na kwestię zdrowotnych, społecznych i ekonomicznych skutków palenia tytoniu.

Jest organizowany od 1988 roku przez Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) jako element przyjętego na Konferencji WHO w roku 1988 planu Europy wolnej od dymu tytoniowego.
W tej akcji uczestniczy także Polska. Rok rocznie 31 maja miliony palaczy w Polsce i na całym świecie powstrzymują się od palenia tytoniu, co stanowi również doskonały początek dla próby całkowitego rozstania się z nałogiem. Co roku z okazji święta w Polsce odbywają się festyny antynikotynowe.

W trzeci czwartek listopada obchodzony jest również Światowy Dzień Rzucania Palenia, z inicjatywy amerykańskiego dziennikarza Lynna Smitha w 1974 roku, zatwierdzony przez Amerykańskie Towarzystwo Walki z Rakiem. Akcja przyjęła się w wielu krajach na świecie, w tym w Polsce (od 1991).

31 maja Dzień Bociana Białego

Dzień Bociana Białego jest okazją do zwrócenia uwagi na szczególne miejsce, jakie bociany zajmują w polskiej kulturze i krajobrazie, a także na zagrożenia i potrzebę ochrony tych ptaków.Przez większość Polaków bocian jest uważany za symbol naszego kraju, oznakę szczęścia i płodności. Polska to królestwo bocianów - żyje ich tu największa populacja na świecie. Szacuje się, że przebywa u nas około 50 tysięcy par tych ptaków. Oznacza to, że co piąty bocian na świecie mieszka w Polsce.